Samen met Frits Huffnagel, Nieso Dubbelboer, Geert Dales en Boris van der Ham schreef ik een stuk over de zoektocht naar de toekomstige burgemeester van Amsterdam. Vandaag staan het artikel onder de kop: ‘Wat een gesol met het hoogste ambt‘, in Het Parool. Hoog tijd om direct werk te maken voor een rechtstreeks gekozen burgemeester in heel Nederland. Hieronder de tekst:
“De vertrouwenscommissie heeft er een voorkeur voor meer benoembare kandidaten te betrekken bij de procedure”, staat in het persbericht van de Commissaris van de Koning Johan Remkes. Dit vraagt om close reading: er zijn dus wel goede kandidaten, maar niet genoeg. Daarom is de procedure heropend, zodat kandidaten zich in tweede instantie alsnog kunnen melden.
Geen baantje
Amsterdam wil een nieuwe burgemeester, maar de nieuwe burgemeester moet Amsterdam ook willen. Het burgemeesterschap is geen baantje, het is een ambt waarbij je 24 uur per dag paraat staat voor de stad en haar inwoners. Dag in, dag uit; en dat zes jaar lang.
Het burgemeesterschap is ontegenzeggelijk een van de moeilijkste, zwaarste en meest veeleisende posities in het openbaar bestuur, maar zonder twijfel ook een van de mooiste en meest eervolle.
Het burgemeesterschap van Amsterdam vraagt om totale overgave en betrokkenheid bij het wel en wee van de stad. Iedereen die de ambitie en energie heeft om de stad te willen dienen, heeft hier geruime tijd over na kunnen denken. De waarnemend burgemeester is al enige maanden in functie. Bedenktijd genoeg. Terwijl de afweging eigenlijk heel eenvoudig is: doe ik het of doe ik het niet?
Besluitvaardig
Daarin is geen plaats voor allerlei strategische afwegingen. Iemand die in de eerste ronde niet solliciteerde, is daarmee per definitie niet geschikt. Gebleken onvoldoende liefde voor de stad en kennelijk onvoldoende besluitvaardig. Het woord ‘heldhaftig’ staat niet zonder reden in het wapen van Amsterdam.
Maar er is meer aan de hand. De vertrouwenscommissie laadt de verdenking op zich vooringenomen te zijn, of andere motieven te hebben. Is er een kandidaat die uit de boezem van een van de partijen naar voren geschoven moet worden?
Partijkartel
Is het burgemeesterschap onderdeel van de collegeonderhandelingen geworden? Mist er iemand die alsnog geparachuteerd moest worden? Het is voer voor iedereen die denkt in termen van een partijkartel dat elkaar onderling baantjes toeschuift.
Mensen zijn terecht kritisch over politici die vlak nadat zij zijn gekozen in de Tweede Kamer een beter baantje aannemen in de politiek of het bedrijfsleven. Zij bezorgen de politici de zweem van baantjesjagers die hun eigen belang bovenaan zetten.
Met de beslissing om een aantal kandidaten door te laten gaan, maar tegelijkertijd de vacature opnieuw open te stellen, ontstaat nadrukkelijk de suggestie dat het burgemeesterschap een baantje is dat je op het laatste moment mee kunt pakken.
Inwoners
Het besluit van de vertrouwenscommissie is een kardinale blunder. Dit beschadigt het aanzien van de nieuwe burgemeester, het ambt en de stad. Het moet daarom openbaar gemaakt worden of de nieuwe burgemeester in eerste instantie solliciteerde of niet. Anders zullen we nooit weten of hij of zij onvoorwaardelijk voor de stad koos.
Het procedurele gezwalk is -zelfs voor tegenstanders van de gekozen burgemeester- het ultieme bewijs dat dergelijke benoemingen voortaan in het openbaar dienen te geschieden, met een stem voor de inwoners.
Laten we daarom deze procedure zo snel mogelijk afronden met iedereen die al gesolliciteerd heeft, en werk maken van een voorstel voor een rechtstreeks gekozen burgemeester. En, als mensen toch nog willen solliciteren, laat ze dat dan in de volle openbaarheid doen.
Zie voor artikelen en twitter bericht over dit onderwerp hieronder:
Herbert Raat 